Məməlilər (lat. Mammalia) xordalılar tipinin onurğalılar yarımtipinə aid heyvan sinfidir. Məməlilərin sinfinə aid iki - İlk məməlilər(Prototheria) və Vəhşi heyvanlar (Theria) yarımsinifləri var.

Xarakterik xüsusiyyətləri bunlardır: körpə balalarını südlə bəsləyirlər, bədənləri tüklə örtülüdür. İnsan, Fil, inək, at, camış, keçi, şir və s. məməlilərə aiddir. Suda yaşayan balinalar da bu qrupa daxil olsa da, onların bədənlərindəki tüklər təkamül nəticəsində yox olmuşdur.

Quşlar onurğalıların ön ətrafları qanad şəklində olan lələkli, yumurtlayan, istiqanlı nümayəndələridir. Yer kürəsində 9800-dən artıq növü yaşayır. Adətən quşlar uçmaq qabiliyyətləri ilə xarakterizə olunsa da, pinqvin, dəvəquşu və s. kimi uça bilməyən quşlar da mövcuddur. Quşlar bir sıra xüsusiyyətlərinə görə digər onurğalılardan fəqlənir. Onlarda dəri quru olub, üzəri lələklərdə örtülmüşdür, vəzilərdən məhrumdurlar.Bəzi quşlarda bir ədəd büzdüm vəzifəsi olur. Onlarda çənələr dimdiyə çevrilmiş və dişlər reduksiyaya uğramışdır.

Müasir tısbağaların ölçüləri və çəkiləri[redaktə]

Tısbağaların ğlçüləri böyük diapazonda dəyişir. Dəniz növləri quruda yaşayanlardan böyükdür. Ən böyük müasir tısbağa dərili tısbağalardır (Dermochelys coriacea), uzunluğu 2 m, kütləsi 900 kq. Ən kiçiyi namaklavend tısbağası (Homopus signatus) olub, uzunluğu 10 santimetrdir.

1. Məməlilərin çoxu 45°S-yə qədər şaxtaya davam gətirir. Qütbdə yaşayan ağ ayılar 80°S –yə qədər soyuğa dözür.qəribə olsa da ev pişikləri bu sahədə rekord qazanırlar — 110°S. Qazlar 100°S şaxtaya dözür.

 Hələ XVIII əsrdə italyan alimi L. Qalvani şimşək çaxanda qurbağaların ayaq əzələlərinin yığılıb açılmasını müşahidə etmişdi. Sonralar bu müşahidədən elektrikin təsirinin öyrənilməsində istifadə edilmişdir.

• Məşhur rus fizioloqu İ.M. Seçenov (1862) ilk dəfə qurbağa üzərində baş beynin reflekslər əmələ gəlməsində rolunu öyrənmişdir.

• Şimali Amerikada bəzi qurbağaların səsi bir neçə kilometrlikdən eşidilir. Onların səsi öküz səsinə oxşadığı üçün öküz qurbağa adlandırılır.

• Kamerunda qoliaf adlı qurbağa yaşayır. Bütün dünyada ən iri hesab edilən bu qurbağanın kütləsi 3 kq 300 qr, gövdəsinin uzunluğu isə 32 sm-dir.

• Avstraliyada bəzi qurbağa növləri kürünü xaricə tökür, kürü mayalandıqdan sonra onları udur və qarnında yetişdirir, qarnında yumurtadan çıxır, sonra ana qurbağa çıxmış qurbağaları xaricə tökür. Bu müddətdə ana qurbağa qidalanmır.

Kral kobrası (lat. Ophiophagus hannah və ya Naja bungarus) – kral kobrası cinsinə aid heyvan növü.

Dünyanın ən uzun zəhərli ilan növüdür. Uzunluğu 6,7 m, kütləsi isə 9 kiloqrama qədər ola bilir. Bu növ Cənub-Şərqi AsiyadanHindistana qədər çox geniş bir arealda yayılmışdır. Bu ilanların qidasını əsasən pitonlar və hətta öz növlərinin kiçikləri də daxil olan ilanlar təşkil edir.

Maxaon (lat. Papilio machaon) — əsl yelkənqanadlı cinsinə aid heyvan növü.

 

Papilio machaon

Erkəklərinin qanadlarının uzunluğu, 64-81 sm, dişilərinin isə 74-95 sm olur. Qanadlarının fonunun rəngi əsasən intensiv sarı olur. Enli qara haşiyəyə və kənarları ayşəkilli sarı ləkələrə malik ön qanadlarında damarcıqlı qara xallar olur. Arxa qanadlarında uzunluğu 10 sm-ə qədər olan "quyruqlar" olur. Arxa qanadlar qanadın kənarında qara rənglə haşiyəyə alınmış göy və sarı xallara, qırmızı-qonur gözcüklərə malikdir.

Hörümçəklər yırtıcı heyvanlardır. Hətta bir-birinə də hücum edirlər. Qidalanması müxtəlifdir. Çoxu həşəratlarla qidalandıqları üçün faydalı hesab edilir. Hörümçəklərin hamısı qidalarını tutmaq üçün tor düzəltmirlər. Bir hissəsi onları qovaraq və ya üzərlərinə tullanaraq ovlayırlar. Suda böcək, qurbağa, balıq ovlayanlar da var. Qısqaclarından zəhər ifraz etməklə ovu öldürür. Daha sonra dişləri ilə onu parçalayır. Ağzında ifraz etdiyi tupurcək vasitəsi ilə ovun içalatı maye halına gələnə qədər əriyir. Cənubi Amerikada yaşayan, ayaqları istisna olmaqla 10 sm uzunluğunda olan hörümçəklər yaşayır ki, onlar torpağın altında olur və dovşanın, toyuğun içini boşalta biləcək gücdədirlər. Hörümçəklərin qida borusu dar olduğu üçün qidalarını məhz bu yolla əldə edirlər. İfraz etdikləri zəhər ovu məhv etməyə kifayət edir. Hörümçəklərin bir sıra xüsusiyyətləri vardır.

Bir qurbağanın zəhəri 10 adamı və 20 min siçanı öldürür 

1. Qutu meduza 

Öldürücülər siyahısında birinci yerdə olan bu tip meduzalar 1954-cü ildən indiyədək 6 minə yaxın insanı öldürüb. Meduzanın insan vücuduna yapışdığı vaxt buraxdığı toksinlər bir başa ürəyə təsir edir və sinir sistemini məhv edir.

Zürafə-məməli heyvanların içərisində 5,5-6 m-əçatan ən uzun boylu ,gövşəyən,cütdırnaqlı və buynuzlu  bir heyvandır.

Buynuzlar hər iki fərddə olur.Afrikanın tropik və subtropik bölgələrində savanna  deyilən  geniş çəmənlik  və  hündür

ağaclıq yerlərdə yaşayır.